De sprekende Boeddha (1)

Het boek 'Tibetaanse Sprookjes' lonkt al weken, zeker nu de perikelen rondom de Olympische Spelen volop in de belangstelling staan en China ongewenste aandacht bezorgen.

Hedendaagse realiteit en hardnekkige dwangbuispolitiek verstoren jammergenoeg een gezonde op cultuur gebaseerde interesse zodat je gedwongen wordt stelling te nemen tegen humane misstanden in landen als China. Terwijl het land zo'n rijke en fascinerende geschiedenis heeft.

Ooit vond ik op een vlooienmarkt dat Tibetaanse sprookjesboek. "Sprookjes die ontstaan zijn in de Tibetaanse hoogvlakte, verhalen met veel Chinese en Indiase invloeden, maar die ook de harde strijd van het Tibetaanse volk weerspiegelen." Zo staat in de omslag. Sprookjes zijn leuk om te lezen, niet in het minst omdat de menselijke natuur in dergelijke vertellingen met al haar duistere facetten aan bod komt. Soms zwart-wit, maar vaak ook in glimlachwekkende nuance. List en bedrog, geweld en vernuft, goed versus kwaad, angst en geloof, moed en volharding, je komt het in sprookjes allemaal tegen. Universele wetmatigheden. Ongeacht welk land, welke cultuur of welke geloofsovertuiging dan ook.

Enkele jaren geleden werkte ik voor een Vlaamse regionale krant en onderhield toen ook contacten met het bestuur van Riemst, waaronder de (toenmalige) burgemeester Jan Peumans, tevens ingezetene van het Vlaams Parlement. Hij is een uitgesproken bewonderaar van Tenzin Gyatso, de Dalai Lama. Als eerbetoon noemde Peumans in 1999 een straat in Genoelselderen te Riemst de 'Tibetstraat'. Jaarlijk hees de bevlogen politicus op 10 maart de Tibetaanse vlag op het gemeentehuis, tot ongenoegen van bepaalde overheidsdiensten. Want aan een openbaar bestuursgebouw mogen alleen officiële vlaggen hangen, uitzonderingen gelden alleen bij bezoek van een officieel staatshoofd. "In dat geval zou ik NOOIT de kans krijgen om de vlag van Tibet uit te hangen. Tibet is een bezette staat, de Dalai Lama werd verbannen naar India. Van een "staatshoofd" kan er dus geen sprake zijn," zo verklaarde Peumans zijn jaarlijkse actie.

Op 2 juni 2006 was het zover, de Dalai Lama kwam naar Brussel. Vlaams Minister van Buitenlands Beleid, Geert Bourgeois, had het initiatief genomen om de Nobelprijswinnaar opnieuw uit te nodigen namens de Vlaamse Regering nadat eerdere pogingen waren mislukt. Hiervoor waren de nodige contacten gelegd met de woordvoerder van de Dalai Lama en de voorzitter van de Boeddhistische Unie van België. Jan Peumans mocht Vlaams minister Geert Bourgeois vergezellen en beleefde uiteraard een geweldige dag. Hij overhandigde tevens een kopie van het straatnaambord en hoopt tot op heden dat de Dalai Lama ooit nog eens naar Riemst kan komen om 'zijn' Tibetstraat officieel te openen. Dat Peumans de Dalai Lama in 2006 ontmoette was een unieke gelegenheid, zo blijkt nu wel. Sindsdien is de Dalai Lama twee keer door de Belgische regering subtiel 'gehint' om geplande bezoeken af te zeggen. Omdat China bezwaar aantekende.




Het Tibetaans sprookjesboek is in 1976 uitgegeven door Ankh-Hermes en vertaald door Max Prick van Wely. Even googelen en zowaar enkele verrassende ontdekkingen. M. Prick van Wely (1909-2000) was geboren in Indonesië en afkomstig van Meester Cornelis te Java. Daar komt ook een van mijn voorvaderen vandaan. Sterker zelfs, want Frederik Dirk Vodegel is er op 9 april 1909 overleden, het geboortejaar van Max Prick van Wely. Maar het werd nog leuker. Want de familie Prick van Wely verhuisde naar Maastricht waar zowel Jan Peumans als ik geboren zijn. Ook was de heer Prick van Wely een begenadigd componist en leraar van Albert Brussee, die ik meteen een email heb gestuurd.


Ook fluitist Chris Hinze (wiens oma Roos een zus was van mijn overgrootvader Jules) voelt zich verwant met Tibet en heeft er sinds het begin van de negentiger jaren rondgereisd. In 1994 werd hij aan het eind van een tour in India door de Dalai Lama uitgenodigd naar Dharamsala te komen. Er zijn inmiddels verscheidene albums verschenen met deze Tibetaanse en muzikale impressies en ook toerde Hinze in 2006 en 2007 langs o.a. de Nederlandse theaters met een indrukwekkende en visuele performance. De meest recente CD, Tibetan Impressions, Volume III bevat net als Volume II opnamen van gesprekken met de Dalai Lama.


En de sprekende Boeddha? Dat is een mooi sprookje uit het Tibetaanse sprookjesboek over een arme herder en de dochter van een rijke grootgrondbezitter. Met de hulp van een muizenkoning weet de arme herder zijn aanstaande schoonouders om de tuin te leiden, door te appelleren aan hun wens om later naar het hemels paradijs te kunnen gaan. Want uiteraard mag de arme herder van de rijke grootgrondbezitter niet met diens dochter trouwen. Dus is er een list nodig. Een sprekende Boeddha. Deze zegt onomwonden dat er voor de grootgrondbezitter geen paradijselijk hiernamaals in het verschiet ligt als de herder en het meisje niet in het huwelijk zouden treden. Met angst voor zijn toekomst gehoorzaamt de rijke grootgrondbezitter de sprekende Boeddha. De herder en de dochter van de rijke grootgrondbezitter leefden ongetwijfeld nog lang en gelukkig.

Het Tibetaanse sprookjesboek heb ik aan Jan Peumans beloofd, een belofte die ook alweer enkele jaren in de lucht hangt. Het was namelijk mijn eerste gedachte toen ik het boek op de marktkraam zag liggen: dat is een boek voor Jan Peumans. Het exemplaar dat ik heb, vertoont echter enkele schaafwondjes en via internet (met dank aan 't Zegelhofje in Nagele, Noordoostpolder te Nederland) heb ik een mooie gave uitvoering gevonden. Dan wordt het ook hoog tijd om een oude belofte in te lossen, nietwaar? Wordt vervolgd, dus.